Кыргыз Республикасынын жарандарынын Казакстан Республикасына кирүү жана жүрүү тартиби жөнүндө

Ушул жылдын 17-январында Казакстан Республикасынын Өкмөтү тарабынан 2012-жылдын 21-январындагы № 148 «Казакстан Республикасынын аймагына кирүү жана жүрүү, ошондой эле алардын чыгып кетүү эрежелерин, ошондой эле, Казакстан Республикасынын Мамлекеттик чек арасын мыйзамсыз кесип өткөн чет өлкөлүк жана жарандыгы жок жарандарды каттоо жана миграциондук контролду жүргүзүү эрежелерин бекитүү тууралуу» өзгөртүүлөр киргизилген (үстүбүздөгү жылдын 27-январынан тартып күчүнө кирген).

Ага ылайык, Евразия экономикалык бирлигине мүчө-мамлекеттердин жарандарынын Казакстан Республикасынын аймагында жүрүүнүн мөөнөтү Казакстан Республикасынын Мамлекеттик чек арасын кесип өткөн күндөн тартып 90 календардык күндөн кийин бүтөт, 180 календардык күндүн ар бир мезгилинде жалпысынан 90 календардык күн берилет.

Ошол эле учурда, “Укуктук актылар жөнүндөгү” мыйзамга ылайык, ченемдик укуктук актынын күчү акт күчүнө киргенге чейин келип чыккан мамилелерге жайылтылбайт. Башкача айтканда, эрежелерге киргизилген өзгөртүүлөр 2023-жылдын 27-январынан тарта Казакстанга кирген чет элдик жарандарга тиешелүү болот.

Казакстандан чыккандан кийин өлкөдө калууга башка жүйөлүү себептери жок чет өлкөлүк жаран чек арадан кайра өтүү үчүн 90 күн күтүүсү зарыл.

Казакстанга кирген учурда, белгиленген жана уруксат берилген мөөнөттөн ашып кетүү фактысы аныкталган учурда, Чек ара кызматы “Калктын миграциясы жөнүндө” мыйзамдын 48-беренесине ылайык өлкөгө кирүүгө чектөө киргизет.

Кыргыз Республикасынын жарандары Казакстан Республикасынын аймагына жарактуу паспорттору же аларды алмаштыруучу документтери менен мамлекеттик чек арадагы эл аралык жана жүргүнчүлөрдү ташуу үчүн ачык өткөрүү пункттары аркылуу кирүүгө жана чыгууга укуктуу. Паспорт Кыргыз Республикасынын компетенттүү органдары тарабынан берилиши керек, жакшы абалда, б.а. барактары бузулган эмес, эскирген маалымат ж.б.

2012-жылдан бери Кыргыз Республикасы менен Казакстан Республикасынын Өкмөттөрүнүн ортосунда Кыргыз Республикасынын жарандарынын Казакстан Республикасынын аймагында жана Казакстан Республикасынын жарандарынын Казакстан Республикасынын аймагында жүрүү тартиби жөнүндө макулдашуу иштейт.
Макулдашууга ылайык, Кыргыз Республикасынын жарандары Казакстан Республикасынын аймагына төмөнкү жарактуу документтер боюнча эч кандай визасыз киришет (чыгышат).
1. Кыргыз Республикасынын жаранынын өздүк күбөлүгү.
2. Кыргыз Республикасынын жаранынын паспорту.
3. Дипломатиялык паспорт.
4. Кызматтык паспорт.
5. Деңизчинин күбөлүгү.
6. Кыргыз Республикасына кайтуу жөнүндө күбөлүк (Кыргыз Республикасына кайтуу үчүн гана).

1. БАЖЫ ЭРЕЖЕЛЕРИ 

Эгерде сиз 3000 АКШ долларынын эквивалентинен ашкан суммада накталай акчаны (чет элдик же улуттук) алып кирип же алып чыксаңыз, анда сиз аны декларациялооңуз керек (ошол эле учурда валютанын импорту чектелбейт, бирок декларация экспорттоо үчүн негиз болуп калат) Сиз импорттогон сумманын чегинде). 10 000 АКШ долларынын эквивалентинен ашкан нак чет өлкө валютасын экспорттоодо Сиз ошондой эле он миң АКШ долларынан ашкан акчанын келип чыгышынын мыйзамдуулугун ырасташыңыз керек.

2. КАЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА КАТТОО

2017-жылдын 15-июлунда Кыргыз Республикасынын Өкмөтү менен Казакстан Республикасынын Өкмөтүнүн ортосундагы Кыргыз Республикасынын жарандарынын Казакстан Республикасынын аймагында жана Казакстан Республикасынын жарандары Кыргыз Республикасынын аймагында жүрүү тартиби жөнүндө макулдашууга өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү тууралуу Протокол күчүнө кирген. 

2017-жылдын 15-июлунан тартып Кыргызстандын жарандары Казакстанда 30 календардык күндүн ичинде каттоого туруу (жашаган жери боюнча каттоо) милдетинен бошотулат. Буга чейин бул мөөнөт 5 күн деп эсептелген.

Убактылуу жүрүү мөөнөтү Кыргызстандын жараны Казакстанга кирген күндөн тартып эсептелет, ал миграциялык карта жана (же) Казакстандын аймагына киргенде коюлган чек ара көзөмөл органдарынын белгиси менен ырасталат.

Эгерде Кыргызстандын жараны Казакстандын аймагында 30 календардык күндөн ашык жүрсө, Казакстандын Ички иштер министрлигинде каттоодон (жашаган жери боюнча) өтүшү керек.

Кыргызстандын жарандарын каттоо Казакстандын Мамлекеттик чек арасын кесип өткөн күндөн тартып 90 календардык күндөн ашпаган мөөнөткө жүргүзүлөт жана ошол эле мөөнөткө узартылышы мүмкүн.

3. ЖАШОО ҮЧҮН УРУКСАТ

Чет өлкөлүк жарандын Казакстан Республикасында туруктуу жашоо укугун ырастоочу документ жашоо үчүн уруксат болуп саналат. Жашоо үчүн уруксат алуу үчүн, туруктуу жашоого уруксат алуу керек. Уруксат миграциялык полициянын аймактык бөлүмдөрүндө берилет.
Документтердин тизмесин Казакстан Республикасынын миграциялык полициясынын аймактык бөлүмдөрүнөн алса болот.

4. КАЗАКСТАНДА ИШТЕГЕНГЕ УКУГУҢУЗ БАРБЫ?

Эгер сизди чакырган иш берүүчүнүн фамилияңызды камтыган тизмеси менен чет элдик жумушчу күчүн тартууга уруксаты жок болсо, Казакстанда иштөөгө укугуңуз жок. Сизге Казакстанда жумуш сунуш кылган иш берүүчүдөн Казакстан Республикасына чет өлкөлүк жумушчу күчүн тартууга облустардын, Астана жана Алматы шаарларынын жергиликтүү аткаруу органы (акимдиги) тарабынан берилген уруксат талап кылынат. Уруксат кагазына сиздин фамилияңызды камтыган ишке тарттууга чет өлкөлүк жарандардын фамилияларынын тизмеси тиркелүүгө тийиш. Иш берүүчү сиз менен эмгек келишимин түзүүгө милдеттүү. Эгерде сиз республиканын чек арага жакын аймактарында айыл чарба иштерин жүргүзүү максатында Казакстанга келген Кыргызстандын жараны болсоңуз, анда жумушка орношуу тартиби боюнча толук маалыматты Кыргыз Республикасынын Башкы Казакстанда жайгашкан консулдугунан ала аласыз. 

5. СИЗ КАЗАКСТАНДА ИШКЕРДИК КЫЛА АЛАСЫЗБЫ?

Чет мамлекеттердин жарандары Казакстандын аймагында жеке ишкер катары каттоодон өтүп, иш жүргүзө алышпайт. Бул чектөө Казакстан Республикасынын "Жеке ишкердик жөнүндө" мыйзамында жазылган.
Маалымат үчүн: Чет өлкөлүк жаран Казакстанда юридикалык жак түзүү аркылуу ишкердик жүргүзө алат.
Бул мыйзамдардын жоболору "Бир мамлекеттин башка мамлекеттин аймагында туруктуу жашаган жарандарынын укуктук абалы жөнүндө" Келишимдин 4-беренесине ылайык Кыргыз Республикасынын, Россия Федерациясынын жана Беларусь Республикасынын жарандарына жайылтылбайт. 28-апрель, 1998-жыл.
Маалымат үчүн: Бул беренеге ылайык, туруктуу жашоочу ушул Келишимде жана Тараптардын Конституциясында белгиленген өзгөчөлүктөрдөн тышкары, жашаган өлкөнүн жарандары менен бирдей укуктарга жана эркиндиктерге ээ жана бирдей милдеттенмелер бекитилген. Бул беренеде ошондой эле келишимге катышкан башка өлкөнүн аймагында туруктуу жашаган бир өлкөнүн жараны жашаган өлкөдө чет өлкөлүк жарандар үчүн белгиленген укуктарга же кошумча милдеттерге чектөө коюлбайт.
Ошол себептен, Казакстан Республикасында жашап турууга уруксаты бар Кыргыз Республикасынын, Россия Федерациясынын жана Беларусь Республикасынын жарандары Казакстандын жарандары менен тең катар жеке ишкер катары каттала алышат.
Ушуга байланыштуу, ошондой эле жеке ишкер катары каттоонун жол-жобосу юридикалык жакты түзүүгө караганда тез жана жеңил экендигин эске алып, Кыргызстандын, Россиянын жана Беларустун жарандарына Казакстанда өз бизнесин легалдаштыруунун башка мамлекеттердин жарандарына салыштырмалуу жөнөкөйлөштүрүлгөн жол-жоболору каралган.

6. ЖАРАНДЫК  ДОКУМЕНТ ЖОГОЛГОН УЧУРДА ЭМНЕ КЫЛУУ КЕРЕК?

Эгерде сиз паспортуңузду жоготуп алсаңыз же ал уурдалып кетсе, анда сиз жашаган жериңиз боюнча каттоодо турган Казакстан Республикасынын миграциялык полиция бөлүмүнө же ички иштер органдарына качан, кайсы жерде жана кандай жагдайларда документиңизди жоготуп алгандыгыңыз жөнүндө толук билдирүү менен дароо кайрылууңуз керек. Арызыңыздын негизинде, эгерде сиз катталган болсоңуз жана өзүңүздүн инсандыгыңыз аныкталган болсо, миграциялык полиция сизге реквизиттериңизди камтыган күбөлүк берет: анын ичинде жарандын фамилиясы, аты, атасынын аты, туулган жылы, жоголгон улуттук паспорттун номери жана башкалар камтылган. Келечекте бул күбөлүк менен Кыргыз Республикасынын элчилигине же консулдугуна кайрылууңуз керек.

7. УКУГУҢУЗДУ КОРГОО ҮЧҮН КАЙДА КАЙРЫЛУУ КЕРЕК?

Эгерде сиз Казакстандын аймагында мыйзамдуу түрдө жүрсөңүз, анда сиз өзүңүздүн мүлктүк жана жеке мүлктүк эмес укуктарыңызды коргоо үчүн сотко же башка мамлекеттик органдарга кайрылууга укугуңуз бар. Сотто сиз Казакстандын жарандары менен тең процесстик укуктардды пайдаланасыз. Эгер кандайдыр бир жол менен жоопкерчиликке тартылсаңыз, сиз котормочунун жана адвокаттын кызматын пайдаланууга укугуңуз бар.
Ошондой эле, Кыргыз Республикасынын чет өлкөлүк мекемелерине да кайрылсаңыз болот

8. КАЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМДАРЫН БУЗУУ ҮЧҮН КАНДАЙ ЖООПКЕРЧИЛИК КАРАЛГАН?

Каттоонун, жүрүүнүн (тыюу салынган аймактарга кирүүнүн), жашаган жерин тандоонун же Казакстан Республикасынын аймагы аркылуу транзиттик өтүүнүн эрежелерин сактоонун белгиленген тартибин сактабагандыгы үчүн, же болбосо белгилүү бир мөөнөттөн кийин (визанын же каттоонун мөөнөтү аяктагандан) кийин чыгып кетүүдөн качканыңыз үчүн, Сизге эскертүү, айып салуу, 15 күнгө чейин камакка алуу түрүндөгү административдик жоопкерчиликке тартылып, Кыргыз Республикасынын аймагынан административдик чыгаруу менен коштолушу мүмкүн.

Толук маалымат алуу үчүн Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлиги Казакстан Республикасынын аймагында жүргөн жана иштеген Кыргыз Республикасынын жарандарына төмөнкү байланыш телефондоруна кайрылууну сунуштайбыз:

Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин Консулдук Департаменти: + 996312660811
Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин Баткен, Жалал-Абад жана Ош облустары боюнча ыйгарым укуктуу өкүлчүлүгү Ош ш.: +996322229286
Астана шаарындагы Кыргыз Республикасынын Элчилиги: + 77172242024, +77172286108, +77761248833
Алматы шаарындагы Башкы консулдук: + 77272642212, +996312975201