5 Mayıs 2019 tarihinde İstanbul Kırgız Kültür ve Dostluk Derneği Kırgız Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği’nin yardımıyla düzenlenen İstanbul, Ankara, Bursa ve Türkiye’nin diğer şehirlerinde yaşayan vatandaşların yanı sıra yerel yönetim temsilcileri ile İznik’teki Kırgız Türbesi’nde anma etkinliği gerçekleşti.

Etkinlik kapsamında Kırgız askerlerinin anısına Kuran okundu, Kırgız milli yemekleri hazırlanarak piknik ve milli spor oyunları düzenlendi.

Ayrıca Kırgız Cumhuriyeti Olağanüstü ve Tam Yetkili Ankara Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev, İznik Belediye Başkanı Kağan Mehmet Usta ve İznik İlçe Başkanı Bülent Bayraktar ile görüştü.

Büyükelçi Kubanıçbek Ömüraliyev ve İznik Belediye Başkanı Kağan Mehmet Usta İznik’in turistik bröşürlerinde Kırgız askerleri hakkında daha detaylı bilginin yayınlanması ve İznik’in kardeş şehri Talas ile yakın iş birliğinin gerektiğini belirtti.

Taraflar, 13. yüzyılda İznik'in fethi sırasında şehit olan Kırgız askerleri onuruna bilimsel yayınlar çıkarmayı ve 2020 yılında İznik şehrinde konferans düzenlemek amacıyla,  Kırgızistan'daki ve Bursa Üniversitesi Tarih bölümü tarihçi akademisyenlerle ortak bir çalışma yürütmeyi kabul etti.

Ek bilgi:İznik şehrindeki Kırgız Türbesinin Orhan Gazi tarafından Kırgız askerlerinin anısına yaptırıldığı iddia edilmektedir. Çünkü Kırgızların İznik’in fethinde (1331 senesi) yardıma geldikleri, kahramanca savaşıp çoğunun şehit düştüğü tarih sayfalarından bilinmektedir. Kırgız Türbesinin Orhan Gazi Camiine yakın bir mesafede olması bu durumu desteklemektedir.

Türbenin yanındaki Kırgız askerinin heykeli, 1995-1996 yıllarında Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti tarafından inşa edilmiştir.

Türbenin mimari özelliklerinden hareketle söz konusu yapının hem 13. Yüzyıla ait olduğu hem de Orta Asya mimari özelliklerinden de parçalar taşıdığı belirlenmiştir. Bunun dışında, Osmanlı Devletinin kurulmasında yardım için çok sayıda Kırgız, Özbek ve Türkmenlerin geldiği de tarihi bir gerçektir. İşbu tarihi bilgiler H.E. Ayverdi’nin “Orhan Gazi Devrinde Mimari” adlı makalesinde (Yıllık Araştırmalar Dergisi, I, Ankara 115-197 s.) ve S. Eyice’nin “İznik” adlı makalesinde (Sanat Tarihi Araştırmalar Tarihi, I, İstanbul, 65-116 s.) ele alınmıştır.

İznik ilgili devrin Hristiyan dünyasının dini merkezi olduğu dikkate alınırsa, bu savaşın ne kadar çetin geçtiğini tarih sayfalarında saptamak son derece olağandır.

2006 tarihinde Türbenin yanına heykeltıraş Turgunbay Sadıkov tarafından Kırgız kahramanı heykeli dikildi.